Brandveiligheid: wat is het en wat zijn de wettelijke eisen?

Brandveiligheid omvat alle maatregelen om brand te voorkomen, te beperken en te bestrijden in uw bedrijfspand: preventie, bescherming, detectie en evacuatie. Als eigenaar of gebruiker bent u verantwoordelijk en moet u voldoen aan het Besluit bouwwerken leefomgeving (BBL).

In dit blog leggen we uit wat brandveiligheid inhoudt, welke wettelijke eisen er gelden en hoe BrandGarant u helpt om compliant te blijven.

Wat is brandveiligheid?

Brandveiligheid bestaat uit vier pijlers die samen zorgen voor een veilige bedrijfsomgeving:

1. Brandpreventie

Maatregelen om te voorkomen dat er überhaupt brand ontstaat. Denk aan een rookverbod, veilige opslag van brandbare stoffen en goed onderhouden elektrische installaties.

2. Brandbescherming

Voorzieningen die de verspreiding van brand en rook beperken. Dit omvat brandcompartimentering (brandwerende muren en deuren), brandwerende materialen en rookafvoersystemen.

3. Brand detectie en alarmering

Systemen die brand vroeg detecteren en alarm slaan, zoals rookmelders, brandmeldinstallaties en ontruimingsalarmen. Hoe sneller brand wordt ontdekt, hoe kleiner de schade.

4. Brandbestrijding en evacuatie

Middelen om brand te blussen (brandblussers, brandslanghaspels) en mensen veilig te evacueren via goed gemarkeerde vluchtroutes en nooduitgangen.

Welke wettelijke eisen gelden voor brandveiligheid?

De wettelijke eisen voor brandveiligheid in bedrijfspanden staan in het Besluit bouwwerken leefomgeving (BBL), de opvolger van het Bouwbesluit 2012. Het BBL stelt minimumeisen aan de veiligheid, gezondheid en bruikbaarheid van gebouwen. Als eigenaar of gebruiker van een bedrijfspand bent u verantwoordelijk voor naleving.

Het BBL omvat negen basiseisen voor brandveiligheid:

Eis 1: Voorkom het ontstaan van brand

U moet maatregelen treffen om brand te voorkomen:

  • Rookverbod in risicovolle ruimtes

  • Veilig omgaan met open vuur en warmtebronnen

  • Brandveilige opslag van brandbare en chemische stoffen

  • Goed onderhouden elektrische installaties door erkende bedrijven

Laat elektra alleen aanleggen door erkende installatiebedrijven. Ga niet in zee met mensen van wie u niet weet of ze deskundig zijn.

Eis 2: Beperk brand- en rookontwikkeling

Zorg dat brand zich niet snel kan verspreiden:

  • Gebruik brandwerende materialen bij inrichting en aankleding

  • Zorg voor brandcompartimentering met brandwerende wanden en deuren

  • Voorkom dat materialen zoals gordijnen of decoraties brandgevaar opleveren

Let op: aankleding en versiering moeten moeilijk brandbaar zijn en goed zijn bevestigd.

Eis 3: Voorkom verspreiding van rook en vuur

  • Installeer rookmelders volgens NEN 2555

  • Zorg dat vluchtroutes vrij blijven van rook

  • Houd branddeuren gesloten of voorzien van zelfsluiters

Eis 4: Zorg voor veilige vluchtroutes

Vluchtroutes moeten altijd vrij en begaanbaar zijn:

  • Houd vluchtroutes vrij van obstakels zoals meubilair, dozen of fietsen

  • Markeer vluchtroutes duidelijk met nooduitgangborden

  • Zorg voor noodverlichting bij ruimten waar meer dan 75 personen in kunnen

Let op: sinds 1 juli 2024 zijn er nieuwe regels voor het vrijhouden van vluchtroutes in gemeenschappelijke ruimtes.

Eis 5: Zorg voor brandalarmering

  • Installeer rookmelders en brandmeldinstallaties waar verplicht

  • Zorg voor een ontruimingsalarminstallatie (type A of B)

  • Bij bedrijfsgebouwen van 500 m² of groter kan een brandmeldinstallatie verplicht zijn

De systemen moeten voldoen aan NEN 2535 (brandmelding) en NEN 2575 (ontruimingsalarm).

Eis 6: Zorg voor blusmiddelen

Is uw bedrijfspand kleiner dan 500 m²? Dan zijn draagbare brandblussers voldoende.

Is uw bedrijfspand 500 m² of groter? Dan zijn voor nieuwe gebouwen brandslanghaspels verplicht.

Kijk niet alleen naar het aantal blussers, maar vooral naar de aanwezige risico's en risicobronnen. BrandGarant adviseert u over het juiste type en aantal blusmiddelen op basis van NEN-normen.

Belangrijk: alle blusmiddelen moeten regelmatig worden gekeurd volgens:

  • NEN 2559 voor brandblussers (minimaal eens per 2 jaar)

  • NEN-EN 671-3 voor brandslanghaspels (jaarlijks)

[Meer over brandblussers keuren] [Meer over brandslanghaspels keuren

Eis 7: Bescherm de hoofddraagconstructie

De draagconstructie van uw gebouw moet beschermd worden tegen brand. Het BBL stelt eisen aan de brandwerendheid van constructies, zodat het gebouw niet instort bij brand.

Eis 8: Zorg voor toegang hulpdiensten

  • Zorg ervoor dat de brandweer het gebouw gemakkelijk kan bereiken

  • Houd toegangswegen vrij voor brandweervoertuigen

  • Zorg voor een brandweeringang indien vereist

Eis 9: Zorg voor adequaat onderhoud en controle

Alle brandveiligheidsvoorzieningen moeten regelmatig worden onderhouden en geïnspecteerd:

  • Brandblussers: minimaal eens per 2 jaar keuren

  • Brandslanghaspels: jaarlijks keuren en druktest eens per 5 jaar

  • Noodverlichting: jaarlijks keuren

  • Brandmeldinstallaties: periodiek inspecteren met geldig inspectiecertificaat

Dit is waar BrandGarant u mee helpt. Met ons All-in abonnement regelen wij automatisch alle keuringen en onderhoud, zodat u altijd compliant blijft.

[Bekijk onze pakketten]

Wat is de specifieke zorgplicht?

Naast de technische eisen uit het BBL geldt er een specifieke zorgplicht (artikel 6.4 BBL). Dit betekent dat u als gebruiker of eigenaar van een bedrijfspand alle redelijke maatregelen moet nemen om brandgevaarlijke situaties te voorkomen, ook als deze niet expliciet in het BBL staan.

Voorbeelden van de specifieke zorgplicht:

  • Veilig gebruik van verbrandingstoestellen

  • Verantwoorde opslag van brandgevaarlijke stoffen

  • Voorkomen van gevaarlijke situaties (zoals waterstofballonnen in besloten ruimtes)

De specifieke zorgplicht geldt altijd, óók als u voldoet aan alle technische voorschriften. Bij overtreding kan het bevoegd gezag handhavend optreden.

Wanneer moet u een gebruiksmelding doen?

Landelijk is het verplicht om een gebruiksmelding te doen als meer dan 50 bezoekers tegelijkertijd in uw gebouw aanwezig kunnen zijn. Voor logiesgebouwen/hotels geldt deze verplichting al vanaf 10 personen.

Na een melding kan de gemeente of brandweer controleren of het gebruik van uw gebouw aan alle eisen voldoet. Deze controle kan zowel vóór als na ingebruikname plaatsvinden.

Voor sommige gebouwen, zoals hotels en ziekenhuizen, is een omgevingsvergunning nodig in plaats van alleen een gebruiksmelding.

PFAS-vrije brandblussers vanaf 2031

Vanaf 1 januari 2031 mogen PFAS-houdende schuimblussers niet meer worden gebruikt. Dit is onderdeel van de nieuwe wetgeving om schadelijke stoffen uit het milieu te weren.

Heeft u nog PFAS-houdende schuimblussers? 

BrandGarant adviseert u over de overstap naar PFAS-vrije alternatieven:

  • PFAS-vrije schuimblussers voor kantoren en bedrijfspanden

  • Poederblussers voor industriële omgevingen

  • CO₂-blussers voor serverruimtes en elektronica

Verzekeringseisen

Naast de wettelijke eisen kunnen verzekeraars aanvullende eisen stellen aan de brandveiligheid van uw bedrijfspand. Veel verzekeraars eisen bijvoorbeeld:

  • Aantoonbare keuring van blusmiddelen

  • Periodieke inspectie van brandveiligheidsinstallaties

  • Een SCIOS Scope 10 keuring (inspectie van elektra en elektrische installaties)

Zonder geldige keuringen loopt u het risico dat schade bij brand niet wordt vergoed.

Controle en handhaving

Verschillende partijen controleren of u voldoet aan de brandveiligheidseisen:

  • Gemeente: verleent vergunningen, controleert gebruiksmeldingen en kan handhavend optreden bij overtredingen.

  • Brandweer: verantwoordelijk voor handhaving van brandveiligheid en kan inspecties uitvoeren.

  • Inspectie-instellingen: voeren periodieke controles uit om te controleren of gebouwen en installaties voldoen aan de normen.

  • Verzekeraars: stellen eisen aan brandveiligheid en kunnen weigeren uit te keren bij geconstateerde tekortkomingen.

Bij overtredingen riskeert u:

  • Boetes van het bevoegd gezag

  • Last onder dwangsom

  • Weigering van verzekeringsdekking

  • Aansprakelijkheid bij schade of letsel

Hoe BrandGarant u helpt bij uw brandveiligheid

Voor veel bedrijven is het lastig om alle brandveiligheidseisen bij te houden. Wanneer moet wat gekeurd worden? Wanneer moeten blussers vervangen? Voldoen uw blusmiddelen nog aan de eisen?

BrandGarant ontzorgt u volledig:

Brandveiligheid Quickscan

Een snelle inventarisatie (enkele uren) waarbij onze REOB-gecertificeerde monteur beoordeelt of uw blusmiddelen, noodverlichting en signalering voldoen aan de eisen. U ontvangt een helder overzicht van aandachtspunten. Wij voeren de brandveiligheidsscan uit vanaf €250,-.

Advies over blusmiddelen

Wij adviseren u over het juiste type blusser, het aantal op basis van NEN-normen, de plaatsing en de overstap naar PFAS-vrije alternatieven.

Keuring en onderhoud

Wij verzorgen alle verplichte keuringen volgens NEN-normen:

  • Brandblussers (NEN 2559)

  • Brandslanghaspels (NEN-EN 671-3)

  • Noodverlichting (NEN 1838)

  • AED's en EHBO-koffers

Blijf compliant aan de wettelijke brandveiligheidseisen met BrandGarant

Brandveiligheid in bedrijfspanden is complex. Het BBL stelt negen basiseisen aan brandveiligheid, van brandpreventie tot adequate controle en onderhoud. Als eigenaar of gebruiker bent u verantwoordelijk voor naleving. Heeft u vragen over de brandveiligheid van uw bedrijfspand? Neem contact met ons op. [Neem contact op]